اثر حافظه باتری (Memory Effect)، اثر باتری تنبل یا حافظه باتری در صورتی می‌تواند اتفاق بیفتد که باتری به طور مکرر قبل از اتمام همه انرژی ذخیره شده‌اش، دوباره شارژ شود. این به نوبه خود باعث می‌شود باتری کاهش چرخه عمر را “به خاطر بسپارد” و در نتیجه دفعه بعد که از آن استفاده می‌کنید، می‌بینید که زمان کارکردش خیلی کوتاه‌تر شده است. اگرچه معمولاً خود عملکرد تحت تأثیر حافظه قرار نمی‌گیرد.

تفاوت اثر حافظه واقعی و مشکلات مشابه

اثر حافظه در باتری‌های نیکل-کادمیوم (Ni-Cad) و نیکل-هیدریدفلز (Ni-MH) مشاهده می‌شود؛ با این حال، اثر حافظه باتری واقعی فقط گاهی اتفاق می‌افتد. اغلب، یک باتری ممکن است اثراتی را نشان دهد که صرفاً شبیه به اثر حافظه «واقعی» است. اما تفاوت اصلی در چیست؟ اینکه اغلب، آن‌ها موقتی هستند و می‌توانند با مراقبت مناسب از باتری معکوس شوند، به این معنی که باتری هنوز برای استفاده مناسب است.

برای بازیابی ظرفیت از دست رفتهء موقت، ممکن است لازم باشد باتری را با گذاشتن آن در چراغ قوه کاملاً تخلیه و بعد دوباره آن را شارژ کنید. ولی مراقب باشید بیش از حد شارژ نشود، چون ممکن است آسیب ببیند. شارژرهای هوشمند می‌توانند به تامین انرژی مورد نیاز برای دستیابی به ظرفیت بهینه کمک کنند.

چند نکته عالی برای جلوگیری از اثر حافظه باتری

اثر حافظه باتری به‌ویژه بر باتری‌های نیکل کادمیوم و نیکل متال هیدرید اثر دارد که باعث می‌شود که بعد از یک شارژ نادرست و ناقص، ظرفیت کامل این باتری‌ها (به‌جای مصرف شدن و تخلیه کامل) از دست برود. با این حال، علائمی شبیه به اثر حافظه واقعی هم می‌تواند برای خیلی از انواع باتری‌ها مشکل‌ساز باشد؛ چنانچه همه انواع باتری‌ها می‌توانند قربانی مشکلاتی شوند که به نظر می‌رسد شارژ کامل را نگه نمی‌دارند و خیلی سریع دشارژ می‌شوند.

باتری‌های لیتیوم یونی که در خیلی از گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها استفاده می‌شوند به گونه‌ای طراحی شده‌اند که حدود ۵-۳ سال دوام می‌آورند و در پایان عمر طبیعی‌شان متوجه خواهید شد که عملکرد باتری دستگاه شما شروع به کاهش کرده است. خوشبختانه، بعضی از تمرین‌ها وجود دارد که می‌توانید با انجام‌شان مصرف کامل باتری خود را تا زمانی که می‌توانید حفظ کنید.

یکی از دلایل اصلی تأثیر اثر حافظه باتری در دستگاه‌های کوچک و لپ‌تاپ‌ها، روال شارژ نادرست است که می‌تواند باعث تخلیه سریع باتری‌ها و کاهش طول عمرشان شود. اولین کاری که باید برای جلوگیری از اثر حافظه باتری انجام دهید این است که از شارژر با کیفیت استفاده کنید که بهترین‌شان همان مارکی است که همراه دستگاه‌تان ارائه می‌شود. اگر می‌خواهید شارژر دیگری بخرید، مطمئن شوید که خوب ساخته شده و نظرات خوبی دارد؛ شارژرهای ارزان می‌توانند باتری را بیش از حد شارژ کنند و در نتیجه ولتاژش را کاهش بدهند؛ در چنین وضعیتی باتری به سرعت تخلیه می‌شود و شارژ کامل را نگه نمی‌دارد.

بطور دوره‌ای کنتاکت‌های شارژر و تلفن هوشمند یا دستگاه‌های دیگر را در حالی که خاموش و از برق جدا شده‌اند با مقدار کمی الکل تمیز کنید. این کار هرگونه آلودگی و زنگ زدگی را از بین می‌برد تا اطمینان حاصل شود که انرژی به طور موثر و کارآمد به باتری منتقل می‌شود.

یکی از اصلی‌ترین کارهایی که باید برای جلوگیری از اثر حافظه باتری دستگاه‌های خود انجام دهید، شارژ کم و مکرر آن‌هاست. این برخلاف دستورالعمل‌های معمول برای توقف اثر حافظه  باتری است، اما دستگاه‌های مدرن از باتری‌های لیتیوم یون استفاده می‌کنند که به روشی متفاوت از باتری‌های نیکل کادمیوم و نیکل متال هیدرید هستند.

تا زمانی که می‌توانید همیشه شارژ باتری را بالای ۵۰٪ شارژ نگه دارید و تخلیه‌های کم عمق انجام دهید (اجازه دهید درصد باتری شما ۴۰-۳۰٪ کم شود اما هرگز بطور کامل تخلیه نشود). خیلی از توصیه‌هایی که می‌شنوید به شما می‌گوید که همیشه دستگاه خود را به طور کامل تا ۰% تخلیه و سپس کاملاً شارژ کنید، اما قطعاً این کار باید فقط چند بار در ماه انجام شود تا از سلامت باتری خود مطمئن شوید، نه همیشه.

همانطور که گفتیم شارژ بیش از حد باتری می‌تواند منجر به کاهش ولتاژ شود و به طور کلی عملکرد و طول عمر آن را کم کند. بنابراین، سعی کنید که وقتی گوشی هوشمند یا دستگاه‌تان به شارژ کامل رسید فورا آن را از برق بکشید.

تنها استثناء در این مورد، لپ‌تاپ‌هایی هستند که معمولاً با وصل نگه داشتن آنها در حین استفاده آسیبی نمی‌بینند. با این حال، به یاد داشته باشید که هر از گاهی آنها را از برق بکشید تا باتری خالی شود و در صورت عدم استفادهء طولانی مدت، آنها را در حدود ٪۵۰ شارژ نگه دارید. برای لپ‌تاپ‌ها، مشکل بزرگ‌تر از جلوگیری از اثر حافظه باتری، گرم نشدن باتری است که استفاده از پایه لپ‌تاپ یا تشک خنک‌کننده به این امر کمک می‌کند.

در نهایت، برای دستگاه‌های کوچک‌تر و گوشی‌های هوشمند، گرمای بیش از حد هم می‌تواند مشکل بزرگی باشد، چون باعث کاهش عمر باتری می‌شود. با نگذاشتن آنها در خودروهای داغ، در مقابل نور مستقیم خورشید یا گذاشتن آنها در جیبتان در روزهای گرم، از داغ شدن بیش از حد باتری آنها جلوگیری کنید. دستگاه‌های تیره در مقابل نور خورشید بسیار سریع‌تر از دستگاه‌های روشن‌تر یا سفید داغ‌ می‌شوند و گرمای هوا را هم بیشتر جذب می‌کنند، بنابراین مراقب باشید و همیشه سعی کنید دستگاه خود را تهویه کنید و در سایه نگه دارید.

منبع: Wiproo