نشت باتری / ۳ مرحله ساده برای مدیریت ایمنی باتری‌ها

این اتفاق برای همه ما افتاده است: باتری‌های کنترل تلویزیون یا خرس عروسکی سخنگو خود را چک می‌کنید و می‌بینید که ماده سفیدی از باتری‌ها بیرون زده است. اگر باتری‌های شما برای مدت طولانی در دستگاه قرار گرفته‌ باشند، مطمئناً درگیر نشت باتری خواهید شد!

چطور باتری‌ها شروع به نشت می‌کنند؟

عمدتا باتری‌های آلکالاین (قلیایی) و باتری‌های کربن-روی (باتری‌های معمولی) هستند که احتمال نشتی دارند و این به دلیل نحوه تولید انرژی در آنهاست. باتری نوعی خانه است که در آن یک واکنش شیمیایی رخ می‌دهد. به بیان ساده، واکنش در بین دو نوع فلز مختلف (+ و -) ایجاد می‌شود که نسبت به هم واکنش می‌دهند و در صورت اتصال به یک دستگاه، برق تولید می‌کنند. این دو نوع فلز مستقیماً با یکدیگر تماس ندارند، اما از طریق یک هادی مایع یا “الکترولیت” که باتری با آن پر شده، کار می‌کنند. این الکترولیت است که می‌تواند شروع به نشت کرده و کریستال‌های سفید رنگ را در قسمت بیرونی باتری تشکیل دهد.

اما چطور این اتفاق می‌افتد؟ وقتی باتری برای مدت طولانی بدون برق یا برای مدت طولانی در دستگاه بلا استفاده باقی بماند، گازی در باتری ایجاد می‌شود. اگر فشار گاز خیلی زیاد شود، لایه محافظ باتری را می‌شکند که این اتفاق برای جلوگیری از انفجار در داخل باتری انجام می‌گیرد. به این صورت است که الکترولیت خارج می‌شود و ما با نشت باتری مواجه می‌شویم.

اگر برای مدتی از اسباب بازی یا وسیله‌ای استفاده نمی‌شود، بهتر است باتری‌ها را از آن دستگاه جدا کرده و بیرون بیاوریم.

نحوه تشخیص نشت باتری

برای تشخیص نشت باتری، می‌توانید به حس بویایی و بینایی خود تکیه کنید: دستگاه را باز ‌ و باتری‌ها را وارسی کنید؛ در صورت بروز نشتی می‌توانید بوی شیمیایی آن را کاملا حس کنید. یک باتری سالم بویی ندارد، بنابراین به محض اینکه بویی حس کردید، متوجه می‌شوید که با باتری نشت کرده روبرو هستید.

در صورت نشتی، می‌توانید یک ماده سفید خشک شده را ببینید. این همان الکترولیت است که به دلیل افزایش فشار از لایه محافظ باتری نشت کرده است.

با نشت باتری چه کنیم؟

 سه نکته ساده!

به محض اینکه شما متوجه نشت باتری‌های دستگاه شدید، این کاری است که باید انجام بدهید:

ابتدا چند مورد ایمنی را رعایت کنید!

دستکش و پیش‌بند بپوشید. مواد شیمیایی ممکن است پوست شما را تحریک کرده و لباس شما را لکه دار کند که با رعایت این اقدامات می‌شود از آن جلوگیری کرد. اگر دستکش نمی‌پوشید، باید دست‌هایتان را بعد از آن تمیز بشویید.

• اطمینان حاصل کنید که اتاقی که در آن کار می کنید به خوبی تهویه می شود
• دور از دسترس و دید کودکان یا حیوانات خانگی کنجکاو کار کنید
• باتری های نشتی را طبق مراحل زیر بیرون بیاورید:

۱. باتری های نشتی را از جایگاه‌شان خارج کنید (ترجیحاً با دستکش)

این به آسانی ِشرایط عادی نخواهد بود، اما به هر حال باید آنها را در آورید.

۲. باتری‌های نشتی را در یک کیسه پلاستیکی شفاف قرار بدهید؛ تا به راحتی معلوم شود که باتری‌ها آسیب دیده‌اند و باید با احتیاط از آنها استفاده کرد.

۳. بلافاصله کیسه را در مکانی امن قرار بدهید تا بموقع دورش بیندازید.

۴. بعد از خارج کردن باتری‌های نشتی دستگاه خود را تمیز کنید:

• آب لیمو یا سرکه

یک تکه پنبه یا پارچه را به آب لیمو یا سرکه آغشته کنید (با دستکش کار کنید) و با استفاده از آن به آرامی باقی مانده‌های سفید را از دستگاه پاک کنید.

• عجله نکنید تا دستگاه دچار خراشیدگی نشود.

کریستال‌های سفید به مایع اسیدی واکنش نشان میدهند و بعد از مدتی جدا می‌شوند. آن را به آرامی با یک مسواک یا پارچه قدیمی پاک کنید تا دستگاه شما کاملا تمیز شود. خیلی محکم رفتار نکنید، چون ممکن است به دستگاه شما آسیب برساند.

مراقب باشید! در برخی موارد ممکن است برد مدار دستگاه شما آسیب دیده باشد و دیگر کار نکند. در این صورت، باید برای تعمیر دستگاه خود اقدام کنید.

اگر مواد نشت باتری به دهان یا پوست شما برسد باید چه کنید؟!

اگر مایع رسانای باتری با پوست شما تماس پیدا کند، می‌تواند باعث سوختگی یا سوزش شود. این مایع همچنین سمی است و مطمئناً نباید به دهان نزدیک شود.

آیا با این وجود اگر به طور تصادفی با یک باتری که نشتی دارد تماس پوست یا دهانی داشته باشید باید چه کنید؟ در این صورت به موارد زیر عمل کنید:

• رسیدن مایع ناشی از نشت باتری به پوست: بلافاصله با آب جاری پوست خود را بشویید. اگر سوختگی شما قابل مشاهده است حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
• رسیدن ماده نشتی باتری به دهان: چندین بار دهان‌تان را با آب زیاد بشویید و با مرکز ضد مسمویت تماس بگیرید. اگر ماده نشتی در هنگام تماس هنوز به شکل مایع بوده است بهتر است بلافاصله به بیمارستان یا مطب پزشک بروید.
• ماده نشتی بلعیده شده: چیزی نخورید یا ننوشید و سعی نکنید استفراغ کنید. در عوض بلافاصله برای عکسبرداری به اورژانس بروید و به پزشک‌تان اطلاع دهید که این باتری که به شما صدمه زده از چه نوعی بوده است.
• بارداری و تماس با باتری نشتی: اگر فرد فقط تماس سطحی پوست با باتری نشتی داشته، معمولاً هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و بلافاصله ماده نشتی را با آب فراوان بشویید. اما اگر این ماده را قورت داده، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.